نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناسی ارشد آموزش محیط زیست، دانشکده محیط زیست، پردیس دانشکدههای فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.*(مسوول مکاتبات)
2 دانش آموخته کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستمهای اطلاعات جغرافیایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
چکیده
کلیدواژهها
فصلنامه انسان و محیط زیست، شماره 46، پاییز 97
بررسی و کمی سازی تغییرات سنجههای سیمای سرزمین با استفاده از سنجش از دور و شاخصهای تنوع زیستی (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده دز)
آتوسا سلیمانی[1]*
مجید حجتی[2]
تاریخ دریافت: 09/09/1395 |
تاریخ پذیرش:29/10/1395 |
چکیده
امروزه به دلیل عدم استفاده منطقی از سرزمین، تبدیل، تغییر پوشش و کاربری زمین در سرزمینها روند رو به رشدی داشته است. بررسی و کمی سازی این تغییرات میتواند در برنامهریزی و مدیریت پایدار سرزمین ضروری باشد، لذا در این مطالعه از سنجههای سیمای سرزمین بهعنوان ابزارهایی کمیساز برای بررسی تغییرات و وضعیت سرزمین استفاده شده است. سنجههای مورد بررسی از نوع توزیع مکانی و ترکیب بندی لکه ها می باشد. منطقه حفاظت شده دز واقع در استان خوزستان نیز به عنوان مطالعه موردی این تحقیق انتخاب شده است. به منظور تهیه نقشههای پوشش سرزمین و تحلیل تغییرات، به ترتیب، تصاویر ماهواره لندست 7 مربوط به سنجنده TM و تصاویر ماهواره لندست 8 مربوط به سنجنده ETM+ و متریکهای تعداد لکه، تراکم لکه، تراکم حاشیه، بزرگترین لکه، شکل سیمای سرزمین، کل حاشیه و شاخصهای تنوع گونهای و یکنواختی گونهای شانون و سیمپسون و برای تجزیه و تحلیل سنجهها در سطح کلاس از نرمافزار Fragstats 4.2 و Envi استفاده شده است. نتایج بررسی و مقایسه سنجهها نشان داد که وسعت اراضی دارای پوشش گیاهی در منطقه کاهش یافته، درحالیکه اراضی خاکی روند افزایشی دارد. کاهش وسعت پوشش گیاهی و افزایش اراضی خاکی بیانگر تخریب پوشش طبیعی منطقه طی سالهای مورد مطالعه میباشد. همچنین کاهش سنجههای تعداد لکه و سنجه تراکم لکه و افزایش سنجه تراکم حاشیه نشان از افزایش تخریب پوشش های طبیعی این منطقه حفاظت شده و افزایش مرز مشترک با کاربری های اطراف خود دارد.
کلمات کلیدی: سنجه، سیمای سرزمین، تجزیه و تحلیل مکانی، سنجش از دور، منطقه حفاظت شده دز.
Human & Environment., No. 46, Autumn 2018 |
Investigation and Quantification of Variations of Landscape Measures using Remote Sensing and Biodiversity Indices
(Case Study: Dez Protected Area)
Atousa Soleimani[3]*(Corresponding Author)
Majid Hojati[4]
Abstract
Nowadays the continuous irrational use of land has led to increase transformation, variation of land use and vegetation. Examining and quantifying these variations can be necessary for planning and sustainable management of land. Thus, in the present study, landscape measures were used as quantifying tools for investigation of land condition and variation. Here, patch spatial distribution and composition measures were used. The case study was Dez protected area, which is located in the Iranian Khuzestan Province. In order to prepare land cover and variation analysis maps, the satellite images of Landsat 7 from the TM sensor and Landsat 8 related to ETM+ sensor images were used respectively. Number of Patches (NP), Patch Density (PD), largest patch index, landscape shape, and total edge (TE) metrics, and diversity indices of Shannon and Simpsons were used. The class-level landscape patterns were analyzed using Fragstats 4.2 and Envi. The results show that the extent of vegetated land of the region has decreased, whereas the scope of land with no vegetation is on the rise. The decrease of vegetation and increase of bare soil indicate the destruction of the region's natural cover during the studied years. The decrease of NP and PD measures and increase of edge density shows the increasing destruction of natural land cover of the region, and its increasing common border with other peripheral areas that have different land use.
Key Words: Measures, Landscape, Spatial Analysis, Remote Sensing, Dez Protected Area.
مقدمه
تغییرات پوشش/کاربری زمین در نتیجه فعل و انفعالات پیچیده فاکتورهای ساختاری و عملکردی مرتبط با تقاضا، ظرفیت تکنولوژیکی و ارتباطات اجتماعی، اثرات گستردهای بر سیمای سرزمین دارد (1). درسالهای اخیر به دلیل عدم استفاده منطقی از سرزمین (2)، تبدیل و تغییر در نوع استفاده از سرزمین در کشور روند رو به رشدی داشته است. توسعه شهرنشینی و گسترش بیابان زایی نمونههایی از این تخریبها هستند. بنابراین با توجه به آثار منفی ناشی از استفاده نامناسب از سرزمین، شناخت تغییرات سیمای سرزمین در طی زمان برای ارزیابی اثرات محیط زیستی ناشی از توسعه، پیشبینی تغییر سیمای سرزمین، ارزیابی نتایج استراتژیهای مختلف مدیریتی و شناسایی مناطق حساس به منظور طرحریزی و مدیریت پایدار سرزمین ضروری است.
سنجههای سیمای سرزمین الگوریتمهایی برای کمی کردن خصوصیات مکانی لکه ها، کلاسها، یا موزاییکهای کلسیمایسرزمین هستند. سنجهها بهترین راه برای مقایسة وضعیتسیمایسرزمینهای مختلف است. سنجههای سیمای سرزمین جهت یافتن الگوی نقشههای طبقه بندی شده، به شاخصهایی توسعه یافته تقسیم شدهاند (3). این سنجهها میتوانند بهعنوان اساس مقایسه سناریوهای متفاوت سیمای سرزمین، یا شناخت تغییرات وضعیت سیمای سرزمین در طی زمان باشند. سنجهها ابزار مناسبی برای طراحی و یافتن ارتباط دقیق بین ساختار و عملکرد کاربری های مختلف سیمای سرزمین هستند (4). توجه به منظرهای طبیعی و فرهنگی سیمای سرزمین توسط محققان، سیاستمداران و مدیران مناطق حفاظت شده روز به روز در حال افزایش است. تغییرات در سیمای سرزمین بهطورکلی ارزشهای ملی و میراثی و منابع غیرقابل جبران را تحت تاثیر قرار میدهد (5). به دنبال توسعه سامانه های اطلاعات جغرافیایی و در دسترس قرار گرفتن تصاویر ماهواره ای، پیشرفت های زیادی در کمی سازی محیط زیست از نظر معیارهای سیمایسرزمین صورت گرفته است (6و7). درسالهای اخیر مطالعات زیادی از مزایای سنجههای سیمایسرزمین جهت برنامه ریزی و مدیریت سرزمین بهره برده اند که بیشینه این مطالعات از سنجه های سیما جهت بررسی تغییرات پوشش سرزمین به ویژه در کشورهای آمریکا و چین استفاده نمودهاند (8).
دنگ و همکاران در سال ۲۰۰۹ از تکنیکهای سنجش از دور، آشکارسازی تغییرات و سنجه های سیمای سرزمین از قبیل تعداد لکه، تراکم لکه، تراکم حاشیه، شاخص بزرگترین لکه، میانگین مساحت لکه، شاخص شکل سیمای سرزمین و شاخص تنوع شانون، به ارزیابی تغییرات سرزمین در یک دوره دهساله واقع در ۱۹۹۶ الی 2006 در شهر هانگزو سواحل شرقی چین پرداختند (9). دی باروس و همکاران با استفاده از سنجههای اندازه، شکل، تراکم، توزیع و همسایگی تخریب سریع جنگلهایآمازون را در روندونیا برزیل بررسی نمودند و اظهار داشتند درصورت ادامه این روند تا سال 2020 وسعت چشمگیری از اینجنگلها رو به نابودی خواهند رفت (10).
در ایران نیز مطالعاتی مبنی بر استفاده از سنجههای سیمایسرزمین صورت گرفته است تحلیل تخریب سیمایسرزمین حوزه آبخیز نکا با استفاده از سنجه های اکولوژی سیمایسرزمین توسط طالبی امیری و همکاران (1388)، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داده که با توجه به وقوع سیلابهایمتعدد در حوزه آبخیز نکاء احتمالا تخریب پوشش گیاهی طبیعی، افزایش وسعت اراضی بایر و چرای بیرویه دام باافزایش سطوح اراضی نفوذناپذیر و کاهش قابلیت نگهداشت بارش، ضریب رواناب سطحی را در منطقه افزایش داده است (11).
کرمی و فقهی (1390)، به کمی سازی سنجه های سیمایسرزمین در استان کهگیلویه و بویراحمد با هدف بررسی ساختاراولیه سیمای سرزمین و روند تغییرات آن در آینده پرداختند. دراین تحقیق از سنجه های توزیع مکانی و ترکیب بندی لکه ها در سطح کلاس و سیمای سرزمین استفاده کردهاند (12). افزایش بی سابقه سرعت تغییرات، بزرگی و فراوانی آنها درمناطق حفاظت شده و زیستگاه گونههای در خطر انقراض باعث نگرانیهایی در این زمینه شده (13)، لذا هدف از این تحقیق تحلیل تغییرات سرزمین منطقه حفاظت شده دز در یک دوره زمانی 13 ساله به منظور شناخت وضعیت این منطقه به کمک بررسی و کمی سازی سنجه های سیمای سرزمین است. مطالعات انجام شده در منطقه حفاظت شده دز که خاستگاه گوزن زرد در ایران است، فاقد بررسی سنجههای سیمایسرزمین جهت پایش تغییرات سرزمین است، اهمیت این موضوع از آن جهت میباشد که از دست دادن پیوستگی ماتریس زیستگاه و تغییر آن در نتیجه تغییر سیمایسرزمین باعث شکسته شدن زیستگاههای پیوسته گونههای درخطرانقراض، به یک سری از لکههای تکه تکه شده کوچکتر میشود که این امر باعث افزایش جدا افتادگی بین لکههای زیستگاهی شده و امکان جابجایی و پراکندگی گونهها در سیمای سرزمین را دچار اختلال خواهد کرد. بنابراین مطالعهحاضر جهت بررسی وضعیت تخریب سیمای طبیعی و پایش، برنامه ریزی و مدیریت تغییرات در این منطقه ضرورت مییابد.
روش بررسی
منطقه مورد بررسی
منطقه حفاظت شده دز در شهرستان دزفول، بخش مرکزی قرارگرفته است. شروع جنگل در غرب از 15 کیلومتری شهر دزفول است. منطقه حفاظت شده دز در امتداد رودخانه دز به صورت طولی با طول حدود 150کیلومتر کشیده شده است. این منطقه شامل دو قسمت شمالی و جنوبی است که 3214 و 15497هکتار وسعت دارند (شکل 1). پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده دز از سال 1346 تحت مدیریت و برنامههای حفاظتی سازمان حفاظت محیط زیست قرارگرفتهاست ولی بخش دیگری از این جنگلها در حوالی روستاهای زاویه و عباسآباد در امتداد جنگلهای دز تحت حفاظت قرار ندارد (14).
شکل 1- موقعیت منطقه حفاظت شده دز در ایران و استان خوزستان
منطقه نواری شکل دز بهطور کلی در اراضی مسطح دو طرف رودخانه واقع شده و فاقد هرگونه کوه و دره است. اطراف منطقهدز را اراضی مسطحی اشغال نموده که بهعلت برخورداری از خاکحاصلخیز، دارای کشاورزی آبی مکانیزه است. حیاتوحش جانوری بخش وسیع و مهم و زنده این اکوسیستم بهحساب میآید که علی رغم وجود عوامل تهدید کننده محیطی و تشدید پدیده توسعه اقتصادی و اجتماعی از تنوع خیره کننده ای برخوردار بوده است که از نظر اکولوژیک زیبا شناختی سهمعمدهای از منطقه دز را به خود اختصاص داده است
طبقهبندی تصاویر
به منظور بررسی روند تغییرات در محدوده مطالعاتی، از تصاویر ماهواره لندست 7 مربوط به سنجنده TM (سال 2000) و تصاویر ماهواره لندست 8 مربوط به سنجنده ETM+ (سال 2014) استفاده شد. پس از انجام تصحیحات هندسی و تبدیل دادهها به رادیانس، تصحیحات اتمسفری بر روی این تصاویر با استفاده از FLAASH در نرم افزار Envi صورت گرفت. درنهایت با استفاده از روش بیشینه احتمال و نیز با استفاده از نقاط آزمایشی، با توجه به هدف تحقیق و نوع پوششهای موجود در منطقه تصاویر در سه طبقه (آب، خاک و پوششگیاهی) دستهبندی شدند. از آنجایی که صحت آشکارسازی تغییرات رخ داده به دقت نقشههای تولیدی سالهای مختلف وابسته است، بنابراین برآوردی از دقت نقشههای تولیدی الزامی است. بنابراین، ضریب کاپا و دقت کلی برای تمامی نقشههای تولیدی محاسبه شد. شکل 2 فرآیند پردازش و طبقه بندی تصاویر ماهواره ای این تحقیق را نشان میدهد. نتایج حاصل از صحت سنجی تصاویر ماهوارهای نیز در جدول 1 آورده شده است.
جدول 1- نتایج حاصل از صحت سنجی تصاویر ماهوارهای در سالهای مورد بررسی
|
2001 (1378) |
2014 (1392) |
دقت کلی |
14/74 |
61/82 |
ضریب کاپا |
8829/0 |
7116/0 |
انتخابسنجه هایسیمایسرزمین
پس از تهیه نقشههای پوشش زمین، سنجههای سیمایسرزمین جهت بررسی تغییرات سیمای سرزمین در منطقهموردمطالعه باید انتخاب شود، که جهت کمی کردن آنها طی سالهای مورد بررسی از نرم افزار Fragstats 4.2 استفاده شده است. یکی از مسایل استفاده از این سنجهها، انتخاب سنجه مناسب از میان تعدد سنجهها است (15،17). به طور معمول سنجهها در سه سطح تعریف شده و محاسبه میشوند (18):
1) سنجههای سطح لکهها: برای لکههای منفرد تعریفشده، ویژگیهای مکانی و بافت لکه را مورد نظر قرارمیدهند.
2) سنجههای سطح طبقات: در مورد مجموعه لکههای مربوط به طبقهای خاص محاسبه میشوند.
3) سنجههای سطح سیمای سرزمین: این سنجهها درکل محدوده محاسبه شده و برایند ویژگیهای لکهها و طبقات هستند (19).
در این پژوهش سنجههای تعداد لکه، تراکم لکه، تراکم حاشیه، بزرگترین لکه، شکل سیمای سرزمین و کل حاشیه به عنوان سنجههای سیمای سرزمین انتخاب شدند. از سوی دیگر، شناخت تنوع زیستی امکان بررسی عوامل موثر بر زیستگاه ها را میسر میسازد و با استفاده از شاخصهای تنوع زیستی میتوان به کنترل و ارزیابی روند تغییرات در اکوسیستم منطقه پرداخت. شاخصهای تنوع زیستی، میزان فراوانی یک گونه در یک محیط انتخابی را به صورت یک ارزش واحد نشان میدهند. از اینشاخصها میتوان برای ارزیابی سه جنبه از ساختار جامعه استفاده کرد.
1) تعداد گونهها
2) تعداد کل ارگانیزم های موجود از هر گونه یا فراوانی
3) یکنواختی در گسترش گونه های مختلف یا یکسانی
ارزش این روشها بر این فرض استوار است که با افزایش آلودگی در یک اکوسیستم، کاهش تعداد گونههای حساس سبب کاهش پارامترهای دیگر شده و در نتیجه سبب کاهش تنو ع در جامعه میگردد. یکی از شاخصهای مهم تنوع زیستی که در ارزیابی زیستگاه ها از آن استفاده زیادی میشود، شاخص تنوع گونهای است. امروزه نسبت تعداد گونه ها و کل افراد در یک جامعه را به عنوان تنوع گونهای تعریف میکنند که میزان آن به ثبات محیط زیست بستگی دارد (20).
یکنواختی گونهای نیز، چگونگی توزیع فراوانی افراد را در بین گونهها نمایش میدهد. به عبارت دیگر، یکنواختی بیانگر میزان تعادل در فراوانی گونه ها است. در این مطالعه شاخصهای تنوع گونهای و یکنواختی گونهای سیمپسون و شانون مورد بررسی قرار گرفتند.
روشهای تحلیل عاملی منجر به کاهش حجم دادهها و منجر به تعیین مهمترین متغیرهای مؤثر در شکلگیری پدیدهها میشوند (18). از تحلیل مؤلفههای اصلی در فضای نرم افزار SPSS 21.0 به منظور تعیین تعداد مؤلفههای غیر وابسته و در مرحله بعد تعیین سنجههای زیر گروه هرکدام از مؤلفه ها و مشخص نمودن مناسب ترین سنجهها جهت تحلیل تغییرات سیمای سرزمین استفاده شده است.
شکل 2- فرآیند پردازش و طبقه بندی تصاویر ماهوارهای
در این رویکرد ابتدا تناسب جامعه بهوسیله آزمون آماری KMO [5] سنجیده شد، سپس به منظور بهبود روابط بین سنجههای و مؤلفه های اولیه و بهبود توانایی تفکیک سنجهها برای عضویت در مؤلفه ها از دوران Varimax استفاده شده است (21)؛ در این مرحله تعداد مؤلفههای اصلی که قادر باشند توصیف جامعی از متغیرها داشته باشند تعیین میشوند و متغیرها با توجه به درجه عضویت در زیر گروه این عوامل قرار میگیرند. در نهایت از روی بیشِنه درجه عضویت، متغیرها اصلی در هر مؤلفه تعیین میشوند (15). در این تحقیق با مرور منابع و مطالعات مشابه صورت گرفته، از شش سنجه سیمایسرزمین به علت توانایی آنها در تفسیر ترکیب و توزیع فضایی عناصر ساختاری در سیمای سرزمین استفاده شده است که عبارتند از:
- تعداد لکه: این سنجه تعداد لکههای کاربری زمین را در واحد سطح نشان میدهد (3).
- تراکم لکه: این سنجه الگوی سیمای سرزمین را نشان داده و بیانگر تعداد لکه در واحد سطح (در هر صد هکتار) است. تراکم لکه، مقایسه سیمای سرزمین با سطوح مختلف را سادهتر میکند (22).
- تراکم حاشیه: محیط هر کلاس تقسیم بر سطح آن را نشان میدهد (23).
- شاخص بزرگترین لکه:درصدی از سیمای سرزمین که توسط بزرگترین لکه اشغال شده، یک اندازهگیری ساده از چیرگی است (22).
- شاخص شکل سیمای سرزمین: نسبت محیط طبقه بهحداقل محیط ممکن برای یک طبقه با حداکثر تجمع (انباشتگی) بوده است که این امر زمانی اتفاق میافتد که طبقه تا حد ممکن در یک لکه فشرده شده باشد. هرچه طبقه پراکندهتر شود، این سنجه بدون محدودیت افزایش مییابد. این سنجه فاقد واحد است (22).
- شاخص کل حاشیه: اندازه مطلق طول حاشیه کل یک کلاس معین است. مقادیر آن بزرگتر مساوی یک است و واحد آن به متر است. حاشیه کل هنگامی برابر صفر است که سیمایسرزمین فاقد حاشیه کلاس است و کاربر در کل سیمایسرزمین هیچ مرزی از سیمایسرزمین را به عنوان حاشیهای که مورد تیمار قرار گیرد در نظر نمیگیرد (24).
هدف استفاده از شاخصهای تنوع زیستی، رسیدن به کمیتی واحد جهت سهولت مقایسه، مطالعه و ارزیابی جمعیتها و اکوسیستمها است و در نهایت این شاخصها، قادرند دادههایپراکنده را آن قدر در یکدیگر ادغام کنند تا کمیتی واحد را تشکیل دهند. شاخصهای تنوع گونهای بر اساس فراوانی نسبی گونهها عمل میکنند و شاخص یکنواختی، نحوه پـراکنش و توزیـع جهـت افراد گونهها را نشان مـیدهـد. هـر چـه توزیـع گونـههـا یکنواختتر باشد، میزان پایداری و ثبات بیشتر بوده، در نتیجه تنوع زیسـتی بیشـتر خواهـد بـود. در این مطالعه شاخصهای تنوع گونهای و یکنواختی گونهای با استفاده از توابع شانون (25) و سیمپسون (26) مورد استفاده قرار گرفتند.
نتایج
در این بخش از تحقیق، نتایج مراحل مختلف در روند انجام تحقیق ارایه میشود:
پوشش اراضی منطقه
نتایج حاصل از طبقه بندی تصاویر منطقه حفاظت شده دز در شکل 3 و 4 آورده شده است. مقایسه دو نقشه پوشش اراضی نشان میدهد که پوشش گیاهی منطقه در سال 2014 با مساحت 6620 هکتار نسبت به سال 2001، 54/5 درصد کاهش داشته است. میزان آب رودخانه دز نیز در سال 2014 با کاهشی 47/4 درصدی مواجه شده، همچنین اراضی خاکی منطقه نیز نسبت به سال 2001، به میزان 1718 هکتار معادل 01/10 درصد افزایش یافتهاند (جدول2).
شکل3- تصویر طبقهبندی از منطقهحفاظت شده دز سال 2001شکل4: تصویر طبقهبندی از منطقهحفاظت شده
در سال2014
جدول 2-مساحت طبقات مورد بررسی بر حسب درصد و هکتار
طبقات |
سال 2000 |
سال 2014 |
اختلاف |
||
هکتار |
درصد |
هکتار |
درصد |
درصد |
|
پوشش گیاهی |
7571 |
12/44 |
6620 |
58/38 |
54/5- |
آب |
2003 |
67/11 |
1236 |
20/7 |
47/4- |
خاک |
7585 |
21/44 |
9303 |
22/54 |
01/10+ |
مجموع |
17159 |
100 |
17159 |
100 |
|
تجزیه و تحلیل سنجهها سیمای سرزمین
تناسب سنجه ها برای ورود به آزمون PCA برآورد شد (KMO= 0.68) و مولفههای اصلی برای توصیف کل سنجهها تعیین گشت که در مجموع قادرند 20/85 درصد واریانس جامعه را توصیف کنند. سنجه های اصلی مورد استفاده در اینتحقیق و برخی خصوصیات آنها و تغییرات آنها طی سالهای مورد بررسی در جدول 3 آورده شده است.
جدول 3-خصوصیات سنجه های سیمای سرزمین مورد مطالعه و تغییرات آنها طی بازه زمانی مورد بررسی
سنجهها |
علامت اختصاری |
واحد |
محدوده تغییرات |
سال 2000 |
سال 2014 |
تغییرات |
درصد تغییرات |
تعداد لکه |
NP |
واحد ندارد |
2204 |
2051 |
153- |
94/6- |
|
تراکم لکه |
PD |
متر در 100 هکتار |
5424/14 |
8809/12 |
6615/1- |
42/11- |
|
تراکم حاشیه |
ED |
متر در هکتار |
5014/77 |
7756/82 |
2742/5 |
8/6 |
|
بزرگترین لکه |
LPI |
درصد |
4069/9 |
2489/22 |
8420/12 |
51/136 |
|
شکل سیمای سرزمین |
LSI |
واحد ندارد |
4683/38 |
3385/40 |
8702/1 |
86/4 |
|
کل حاشیه |
TE |
متر |
1174590 |
1318020 |
143430 |
21/12 |
|
سنجه تنوع شانون |
SHDI |
واحد ندارد |
6931/0 |
6789/0 |
0142/0- |
04/2- |
|
شاخص تنوع سیمپسون |
SIDI |
واحد ندارد |
5000/0 |
4858/0 |
0142/0- |
84/2- |
|
شاخص یکنواختی شانون |
SHEI |
واحد ندارد |
0000/1 |
9794/0 |
0206/0- |
06/2- |
|
شاخص یکنواختی سیمپسون |
SIEI |
واحد ندارد |
0000/1 |
9716/0 |
0284/0- |
84/2- |
سنجه تعداد لکه (NP) در سال 2014 نسبت به سال 2001 کاهش داشته است. تراکم لکه (PD) نیز در سال 2014، کاهش پیدا کرده است. این در حالی است که سنجههای تراکم حاشیه (ED)، بزرگترین لکه (LPI)، شکل سیمای سرزمین (LSI) و کل حاشیه (TE) نسبت به سال 2001 افزایش یافتهاند (جدول 4). شاخص تنوع و یکنواختی گونهای شانون و سیمپسون نیز روند رو به کاهشی داشته اند (شکل 5).
شکل 5-نتایجبررسی شاخصهایتنوعو یکنواختی منطقه حفاظت شده دز طی سالهای مورد بررسی
بحث و نتیجهگیری
از آنجایی که سیمای سرزمین دارای الگوی پیچیدهای است، نیاز به سنجههای متنوعی جهت کمی سازی و تحلیل اینالگوها است. نتایج بررسی و مقایسه سنجههای سیمای سرزمین طی سالهای مورد بررسی نشان میدهد که وسعت اراضی دارای پوشش گیاهی در منطقه کاهش یافته، درحالیکه اراضیخاکی با روند افزایشی روبرو بوده است. کاهش وسعت پوشش گیاهی و افزایش اراضی خاکی بیانگر تخریب پوشش طبیعی منطقه میباشد که آ