ارزیابی توان اکولوژیکی توسعه شهری با تکنیک‌های ANPو منطق فازی (مطالعه موردی: شهر بانه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس و دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه محقق اردبیلی

2 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشگاه محقق اردبیلی

3 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

رشد روزافزون شهرها متأثر از رشد جمعیت به همراه استفاده از زمین، بدون در نظر گرفتن تفاوت‌های اکولوژیکی و پتانسیل‌های محیطی منجربه توسعه فیزیکی شهرها در مکان‌های نامساعد شده است که هدایت آگاهانه و ساماندهی اساسی را می‌طلبد. ازاین‌رو پژوهش حاضر درصدد است تا با استفاده از روش‌هایANP و منطق فازی(Fuzzy Logic) توان اکولوژیکی توسعه آتی شهر بانه را در ارتباط با 10 معیار اصلی (میزان شیب، جهات شیب، طبقات ارتفاعی، نوع خاک، پوشش گیاهی، مدل رقومی ارتفاع، کاربری اراضی، اقلیم، فاصله از گسل و زمین‌شناسی) ارزیابی نماید. ازاین‌رو، ابتدا مطالعات پایه انجام و نقشه‌های موضوعی منطقه تهیه و سپس رقومی سازی شد‌. آنگاه مدل رقومی ارتفاعی (DEM) با استفاده از نقشه توپوگرافی در محیط Arcgis تولید شد. سپس با همپوشانی و تلفیق نقشه‌های ارتفاع، شیب، جهت شیب، انواع خاک، پوشش گیاهی، زمین‌شناسی، کاربری اراضی، اقلیم و فاصله از گسل با روش‌هایANP و منطق فازی (Fuzzy Logic) در محیط Arc gis 10.2، نقشه توان اکولوژیکی توسعه شهری تهیه شد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که محدوده‌ی مناسب جهت توسعه با مساحتی حدود34/513 هکتار در قسمت شمال غربی، جنوب غربی و جنوب شرقی شهر بانه قرار دارد که با تدقیق این محدوده و در نظر نگرفتن محدوده‌هایی که در ارتباط با تأمین اراضی مناسب توسعه کارآیی ندارند، محدوده‌ای حدود71/428 هکتار جهت برنامه‌ریزی توسعه‌ی آتی شهر بانه مناسب می‌باشد. با توجه به کمبود پهنه‌های مناسب برای توسعه آتی شهر، پیشنهاد می‌گردد توسعه شهری در اراضی بلااستفاده درون محدوده و برمبنای الگوی شهر فشرده، شهر پایدار و رشد هوشمند صورت گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات