گیاه‌پالایی: فناوری پالایش خاک‌های آلوده به فلزات سنگین

نوع مقاله : مقاله تحلیلی

نویسنده

موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

فناوری گیاه‌پالایی یک فرآیند پایدار، ارزان‌قیمت و دوستدار محیط‌زیست است که استفاده توام از گیاهان و میکروارگانیزم‌ها را برای پالایش بسترهای آلوده فراهم می‌سازد. از میان روش‌های مختلف گیاه‌پالایی، سه روش تثبیت، استخراج و تصعید گیاهی برای پالایش خاک‌های آلوده به فلزات سنگین بکار می‌روند. تولید زی‌توده بالا، سیستم ریشه‌ای خوب توسعه‌یافته و یک سیستم دفاعی قوی، مهم‌ترین معیارهای کلی گیاهان برای موفقیت در فرآیند گیاه‌پالایی خاک‌های آلوده به فلزات سنگین می‌باشد. نتایج پژوهش‌های متعدد نشان داده است که در بین گیاهان مختلف، گونه‌های درختی به ویژه گونه‌های تندرشد متعلق به خانواده Salicaceae (صنوبرها و بیدها) گزینه‌های مناسبی برای استفاده در فرآیند گیاه‌پالایی می‌باشند. به‌طوری‌که این گونه‌های درختی زی‌توده زیادی تولید می‌کنند، نسبت به گونه‌های زراعی و مرتعی منابع غذایی برای چهارپایان نیستند، سیستم ریشه‌ای توسعه یافته‌ای برای جذب فلزات سنگین از خاک دارند و میزان تبخیر و تعرق زیاد در آنها موجب افزایش جریان آب در درخت و انتقال فلزات به اندام‌های هوایی می‌گردد. برای افزایش کارایی فرآیند گیاه‌پالایی خاک‌های آلوده به فلزات سنگین، تکنیک‌های متعددی چون استفاده از گیاهان تراریخته، افزایش زیست‌فراهمی فلزات سنگین، افزایش رشد و تولید زی‌توده گیاه و استفاده از میکروارگانیزم‌ها پیشنهاد شده است. در نهایت از آنجایی‌که طی فرآیند گیاه-پالایی زی‌توده گیاهی آلوده تولید می‌شود، مدیریت و دفع مناسب آن ضرورت دارد. در این مطالعه فرآیند گیاه‌پالایی به عنوان یک فناوری پایدار برای پالایش خاک‌های آلوده به فلزات سنگین از جنبه‌های مختلف مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات