ارزیابی و مقایسه تطبیقی عملکرد سیستم مجوزکار در یک سکوی نفتی فراساحل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مدیریت HSE، دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران و کارشناس ایمنی شرکت ملی نفت ایران

2 گروه بهدا شت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران

3 گروه محیط زیست، دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

سیستم مجوزکار سیستمی مستند است، که در راستای تأمین دستورالعمل های کتبی و موافقت و تصدیق بطور رسمی جهت افرادی که کارهای مخاطره آمیز و یا کار تعریف شده ای در محیطی مخاطره آمیز انجام می دهند بکار می رود. این سیستم در مواردی شامل ایمنی افرادی که کارهای تعمیراتی را انجام می دهند، ایمنی افرادی که در تأسیسات حضور دارند، ایمنی تأسیسات، محیط زیست و رعایت استانداردهای شرکت ضرورت دارد. لذا لزوم سنجش عملکرد سیستم های مجوز کار به منظور شناسایی نقاط ضعف و بهبود عملکرد آن حائز اهمیت می باشد. در این مطالعه هدف ارزیابی و مقایسه تطبیقی عملکرد سیستم مجوزکار در یک سکوی نفتی فراساحل است.
در این مطالعه ممیزی سیستم مجوزکار سکوی نفتی مورد مطالعه با استفاده از چک لیست های سطوح ممیزی (Level 4/3/2 Audits) انجام گرفت. به منظور ارزیابی نتایج حاصل ازچک لیست ها از فهرست بازبینی تهیه شده و مکانیزم نمره دهی HSE-UK استفاده شد.
اهم نتایج حاصل از ممیزی سیستم مجوزکار مورد مطالعه شامل عدم ارزیابی ریسک و اقدامات احتیاطی لازم ، عدم روش اجرایی آموزش وارزیابی صلاحیت امضاکنندگان مجوزکار، عدم طراحی مدارک پشتیبان،  فقدان طبقه بندی نواحی خطرناک،  عدم  سیستم پایش و ممیزی و به روز نبودن قوانین و مقررات بود.
میانگین نمره اکتسابی (1.5 از 5) نشان داد که فاصله قابل ملاحظه ای بین سیستم مجوزکار مکان مورد مطالعه و شرکت نفتی  SHELL وجود دارد به طوری که  سیستم مجوزکار بررسی شده در تمام بخش ها شامل سیستم، آموزش و صلاحیت، فرم های مجوزکار، هماهنگی و پایش، ایزولاسیون دارای نواقص زیادی بود واین سیستم نسبت به سیستم مجوزکار SHELL  در جایگاه خیلی ضعیفی قرار دارد

کلیدواژه‌ها


 

 

 

 

 

فصلنامه انسان و محیط زیست، شماره 19، زمستان 90

 

ارزیابی و مقایسه تطبیقی عملکرد سیستم مجوزکار در یک سکوی نفتی فراساحل

 

حسین میردریکوند[1]*

hoseinmir@gmail.com

پروین نصیری[2]

نبی اله منصوری[3]

 

چکیده

سیستم مجوزکار سیستمی مستند است، که در راستای تأمین دستورالعمل های کتبی و موافقت و تصدیق بطور رسمی جهت افرادی که کارهای مخاطره آمیز و یا کار تعریف شده ای در محیطی مخاطره آمیز انجام می دهند بکار می رود. این سیستم در مواردی شامل ایمنی افرادی که کارهای تعمیراتی را انجام می دهند، ایمنی افرادی که در تأسیسات حضور دارند، ایمنی تأسیسات، محیط زیست و رعایت استانداردهای شرکت ضرورت دارد. لذا لزوم سنجش عملکرد سیستم های مجوز کار به منظور شناسایی نقاط ضعف و بهبود عملکرد آن حائز اهمیت می باشد. در این مطالعه هدف ارزیابی و مقایسه تطبیقی عملکرد سیستم مجوزکار در یک سکوی نفتی فراساحل است.

در این مطالعه ممیزی سیستم مجوزکار سکوی نفتی مورد مطالعه با استفاده از چک لیست های سطوح ممیزی (Level 4/3/2 Audits) انجام گرفت. به منظور ارزیابی نتایج حاصل ازچک لیست ها از فهرست بازبینی تهیه شده و مکانیزم نمره دهی HSE-UK استفاده شد.

اهم نتایج حاصل از ممیزی سیستم مجوزکار مورد مطالعه شامل عدم ارزیابی ریسک و اقدامات احتیاطی لازم ، عدم روش اجرایی آموزش وارزیابی صلاحیت امضاکنندگان مجوزکار، عدم طراحی مدارک پشتیبان،  فقدان طبقه بندی نواحی خطرناک،  عدم  سیستم پایش و ممیزی و به روز نبودن قوانین و مقررات بود.

میانگین نمره اکتسابی (1.5 از 5) نشان داد که فاصله قابل ملاحظه ای بین سیستم مجوزکار مکان مورد مطالعه و شرکت نفتی  SHELL وجود دارد به طوری که  سیستم مجوزکار بررسی شده در تمام بخش ها شامل سیستم، آموزش و صلاحیت، فرم های مجوزکار، هماهنگی و پایش، ایزولاسیون دارای نواقص زیادی بود واین سیستم نسبت به سیستم مجوزکار SHELL  در جایگاه خیلی ضعیفی قرار دارد.

 

کلمات کلیدی: سیستم مجوز کار، ارزیابی ریسک،  ممیزی و ارزیابی عملکرد

مقدمه

 

یکی از اقدامات کاهش ریسک در حوزه مدیریت ریسک که در صنایع نفت وگاز حائز اهمیت است، سیستم صدور مجوزکار است. سیستم مجوزکار سیستمی مستند  و در راستای تأمین دستورالعمل های کتبی، موافقت و تصدیق بطور رسمی جهت افرادی که کارهای مخاطره آمیز و یا کار تعریف شده ای در محیطی مخاطره آمیز انجام می دهند،  بکار می رود و در مواردی شامل  ایمنی افرادی که کار های تعمیراتی انجام می دهند،  ایمنی افراد دیگری که در تأسیسات حضور دارند،  ایمنی تأسیسات،  محیط زیست و رعایت استاندارد های شرکت ضرورت دارد(1).

 

واقعیتی که در هریک از موارد فوق وجود دارد این است که کاری که انجام می شود عملیات روزمره نیست و بایستی به نحوی کنترل و هماهنگ شود که متضمن کلیه نکات مذکور باشد، به طوری که انجمن مهندسی شیمی آمریکا (AICHE) انجام کار های غیر روتین را ملزم به کنترل مستمر آن ها با استفاده سیستم صدور مجوزکاری کرده است(2). اهمیت ویژه اجرای سیستم مجوزکار در کنترل و هماهنگی عملیات خطرناک، تعمیر و نگه داری اثر بخش تاسیسات، روند ایزولاسیون و تعیین کردن اختیارات و مسئولیت ها می باشد (3). لذا لزوم سنجش عملکرد سیستم های مجوزکار به منظور شناسایی نقاط ضعف و بهبود عملکرد آن حائز اهمیت می باشد.

یکی از حوادث رخ داده شده در صنایع نفت و گاز در سال 1988 حادثه انفجــار و آتش ســـوزی سکــوی نفتــی(piper Alpha)   در دریای شمال بودکه منجر به  کشته شدن 167 نفر شد، لورد کالن این حادثه را بررسی کرد و گزارش او تایید نمود نقص در سیستم صدور مجوز کار عامل اصلی این فاجعه بوده است(4). بررسی حوادث ناشی از فعالیت های تعمیراتی توسط HSE انگلستان نشان داد که %76 حوادث رخ داده شده در زمان تعمیرات بوده است که %30 از این حوادث به علت نقص در سیستم مجوزکار بود (5).

پژوهش آقایS.SCOTT  نشان داد که 20% از حوادث رخ داده شده در زمان انجام عملیات تعمیر و نگه داری در صنایع شیمیایی مرتبط به سیستم صدور مجوزکار می باشد،  همچنین پژوهش Frank P.Less   نشان داد که 30 درصد سیستم های مجوزکاری بررسی شده در صنایع شیمیایی داری نواقصی در سیستم طراحی شده، فرم مجوزکاری، آموزش افراد، روش های جداسازی، شناسایی خطرات، وسایل حفاظت فردی و روش نوبت کاری بود، از مجوزکار موجود به طور مناسب استفاده نشده و در تائید مجوزکاری نقص های وجود داشته که 60 % نواقص مربوط به پایش سیستم بوده است(6). 

باتوجه به پتانسیل وقوع حوادث در فعالیت های تعمیراتی در سایت های بهره برداری و پروژه های نفت وگاز لزوم توجه بیشتر به سیستم صدور مجوزکار ضروری به نظر می رسد.

نتایج ممیزی سیستم صدور مجوزکار در یک شرکت بهره برداری نفت و گاز کشورمان نشان داد که فاصله قابل ملاحظه ای بین معیار های ممیزی و شواهد ممیزی وجود دارد،  به طوری که سیستم بررسی شده در تمام بخش های چک لیست یعنی سیستم، آموزش و صلاحیت، مجوزکاری، هماهنگی و پایش دارای عدم انطباق بود(7).

طراحی سکوهای بهره برداری نفت و گاز مستقر در خلیج فارس، به نحوی است که در تاسیسات مذکور حداکثر دستگاه ها و ماشین آلات فرآیند در حداقل فضا درکنار هم قرار دارند و به تبع این نوع طراحی و فعالیت های عملیاتی، باعث افزایش ریسک و مخاطراتی به مراتب شدیدتر و پر هزینه تر از حوادث در تاسیسات خشکی شده است، به همین دلیل یکی از اقدامات حائز اهمیت و موثر در کاهش ریسک و مخاطرات در تاسیسات مذکور سیستم مجوزکار می باشد که به عنوان یک وسیله ارتباطی بین مدیریت سایت، سرپرستان درسایت کاری، اپرتورها  و افراد مرتبط می باشد که عملیات مورد نظر را تحت کنترل ایمنی قرار می دهد. لذا ارزیابی عملکرد سیستم مجوز کار که در پژوهش اخیر مد نظر است( به صورت موردی در یک سکوی نفتی فراساحل) می تواند میزان کارایی و اثر بخشی روش های کنترل وکاهش خطرات را با عملکرد های بهینه مقایسه و فرصت های بهبود را شناسایی نماید.

 

 مواد و روش ها

            این پژوهش با حضور در سکوی نفتی و بازدید از میدان عملیاتی آن با استفاده از چک لیست ها والزامات ممیزی (Level4/3/2 Audits) سیستم مجوزکار شرکت نفتی SHELL که از معیارهای معتبر بین المللی در زمینه سیستم مجوزکار در صنایع نفت وگاز در فراساحل می باشد ، مطابق مراحل ذیل انجام گرفت:

-         بررسی نتایج قبلی ممیزی ها و اقدامات اصلاحی که در مورد سیستم مجوزکار در گذشته انجام گرفته بود.

-         بررسی مستندات موجود (مقررات صدور پروانه کار در محوطه های ممنوعه، فایل کنترل سوابق سیستم IMS در زمینه مجوزکار و گزارشات حوادث و فعالیت هایی که تحت سیستم مجوزکار  جریان داشت).

-         مصاحبه با افراد در ارتباط با مجوز کار شامل مجوز دهندگان، سرپرستان و مجریان کار از واحد های بهره برداری، تعمیرات و HSE

-         بررسی 70 نمونه مجوز صادر شده به منظور ارزیابی نقاط ضعف و قوت سیستم مجوز کار مکان مورد مطالعه،  نتایج کیفی  به دست آمده از چک لیست های ممیزی فوق با استفاده از فهرست بازبینی تهیه شده از الزامات و دستورالعمل های معتبر بین المللی سیستم مجوز کار به شش حیطه تقسیم و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت (1و8) سپس جهت تعیین جایگاه سیستم مجوزکار مکان مورد مطالعه و میزان فاصله با الزامات و دستورالعمل های سیستم های مجوزکار SHELL بر اساس مکانیزم نمره دهی HSE-UK که بر اساس دو وضعیت عمده "وجود سیستم" و "کاربردی بودن" آن طراحی شده است نمره دهی شد(9). 

لازم به ذکر است مطالعه، بازدید میدانی، مصاحبه حضــوری بر اساس چک لیست های استاندارد ممیزی (Level 4/3/2 Audits)  به عنوان ابزار گردآوری اطلاعات می باشند و ماهیت سوالات و پاسخهای احتمالی آن وابسته به پرسشگر نبوده است.

 

یافته ها

با ممیزی انجام گرفته به وسیله  چک لیست ها  در مورد سیستم مجوزکار عدم انطباق های ذیل مشهود بود:

فقدان روش اجرایی آموزش و ارزیابی صلاحیت امضاکنندگان مجوزکار،  عدم اطلاع کارکنانی که در سایت کاری مشغول بکار بودند از فعالیت هایی که تحت مجوز کار انجام می گرفت،  عدم طراحی مدارک پشتیبان (گواهینامه ها شامل مکانیکی، برقی، ابزار دقیقی و سایر گواهینامه ای مورد نیاز)،  فقدان کارت گفتگوی جعبه افزاری شناسایی ریسک، عدم اشاره به جزئیات کارها و ابزار مورد استفاده و محل دقیق فعالیت در فرم های مجـوزکار، در زمینه مخاطــرات و ریسک هــای ناشی از فعالیت های تعمیراتی و متوقف کردن کار در شرایط اضطراری در مجوزکار موجود ارزیابی ریسک و اقدامات احتیاطی لازم پیش بینی نشده بود.

در دفتر صدور مجوزکار نقشه طبقه بندی نواحی خطرناک و سیستمی به منظور پایش و پیگیری مجوزکار و همچنین برنامه ای جهت بازرسی و ممیزی صدور مجوز پیش بینی نشده بود، همچنین بررسی حوادث نشان داد که 35% حوادث رخ داده شده در مکان مورد مطالعه در ارتباط با نقص سیستم  مجوزکار می باشد.

            تبدیل یافته های ممیزی به نتایج کمی با استفاده از فهرست بازبینی تهیه شده و مکانیزم نمره دهی: نتایج کیفی حاصل از چک لیست های سطوح ممیزی با استفاده از جدول 1 به شش حیطه سیستم، مستندات، آموزش وصلاحیت،  فرم مجوزکار، ایزولاسیون، هماهنگی و پایش تقسیم شد. با استفاده از مکانیزم نمره دهی (جدول2و3) HSE-UK و با توجه به دستورالعمل ها و الزامات سیستم مجوزکار شرکت نفت SHELL که در این تحقیق به عنوان سیستم خوب و کاربردی مجوزکار با نمره 5 در سکوهــای نفتی در نظر گرفته شده حیطه های مذکور مقایسه و نمره دهی شد (جدول 4). و نهایتاً با استفاده از نمودار آماری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول 1-  فهرست بازبینی دستورالعمل ها و الزامات سیستم مجوزکار

سیستم

-      مشخص شدن فعالیت های که نیاز به مجوزکار دارند (طبقه بندی کارها)

-      مشخص شدن افراد صادر کننده مجوز

-      نصب  مجوزکاری صادر شده در محل کار

-      وجود روش های اجرایی  جهت جدا سازی تجهیزات و وسایل خطرناک

-      ممانعت سیستم در ثبت جملات مبهم در مجوزکاری

مسستندات

 

-         تاکید بر برآورده شدن الزامات

-         قابل دسترسی باشند

-         به طور متناوب مورد بررسی قرار گیرند

-         جهت ممیزی استانداردباشند

-           مدارک پشتیبان بر اساس اهداف طراحی شده باشند (گواهینامه ها)

آموزش و  صلاحیت

 

-         ا لزامات آموزش سیستم صدور مجوزکار

-         صلاحیت مجوزدهندگان، سرپرستان و مجریان کار در سیستم مجوزکار

-         ارزیابی پرسنل دارای صلاحیت و نگه داری سوابق آموزش مربو طه به آن ها

  فرم مجوزکار

 

-         الزامات و مقرارت روشن جهت چگونگی کنترل و متوقف کردن کار در صورت بروز وضعیت اضطراری وخطر

-         ارزیابی ریسک مخاطرات وثبت آن ها

-         ثبت اقدامات احتیاطی

-         ثبت دقیق محل فعالیت در مجوزکاری

-         وجود روش اجرایی برای باز گرداندن سیستم ایمنی به وضعیت عملیاتی

-         استفاده از نقشه های  فنی در مجوز کار

-         وجود دستورالعمل مدون برای جزئیات کار به هنگام انجام فعالیت های پیچیده

-         مشخص شدن مدارک پشتیبان (گواهینامه) که متناسب با نوع کار بایستی به مجوزکار ضمیمه شود.  

هماهنگی  و پایش

 

-    وجود روشی جهت حصول اطمینان توافق قبل از شروع کار افراد تاثیر پذیر از کار

-     وجود سیستمی جهت کنترل تداخل فعالیت ها

-     و جود روش اجرایی جهت هماهنگی تمام فعالیت ها

-     وجود یک سیستم به منظور  پایش  مجوز کار های صادر شده

-    بررسی منظم  فعالیت ها به منظور حصول اطمینان  از موارد مشخص شده در مجوز های کاری

 -     ممیزی سیستم مجوزکار توسط افراد مستقل از سایت کاری سالیانه حداقل یکبار

ایزولاسیون

 

-     وجود روش های اجرایی  جهت جداسازی تجهیزات و وسایل خطرناک

-      وجود دستورالمعل های ایزلاسیون (برقی، مکانیکی، ابزار دقیقی)

-      استفاده از سیستم برچسب گذاری Lock out  &  Tag out

-     مشخص بودن گواهینامه های جداسازی برقی،مکانیکی،  ابزار دقیق (تکراری)

 

جدول 2 -  مکانیزم  نمره دهی سازمان HSE-UK

وضعیت سیستم(هر حیطه)

امتیازات

سیستم خوب و مورد استفاده

5

سیستم قابل قبول و مورد استفاده

4

سیستم جزئی و کاربردی

3

سیستم به صورت اثر بخش مورد استفاده قرار نمی گیرد.

2

سیستم ضعیف

1

 

جدول3 - تعیین نمره نهایی و جایگاه سازمان براساس HSE-UK

میانگین نمره حیطه

وضعیت سیستم (کل حیطه)

محدوده (2-1)

سیستم مورد بررسی در جایگاه خیلی ضعیف قرار دارد

محدوده (3-2)

سیستم مورد بررسی در جایگاه ضعیف قرار دارد.

محدوده (4-3)

سیستم مورد بررسی در جایگاه متوسط قرار دارد

محدوده (5-4)

سیستم مورد بررسی در جایگاه خوب قرار دارد

 

جدول4- نمره دهی حیطه های سیستم مجوز کار

متغیرهای (حیطه) سیستم مجوزکار

امتیاز مجوز کار سکوی نفتی

امتیاز مجوز کار SHELL

درصد میانگین نمره متغیر

سیستم

2

5

%40

مستندات

1

5

%20

آموزش و صلاحیت

2

5

%40

هماهنگی و پایش

1

5

%20

انطباق مجوز کار

2

5

%40

ایزولاسیون

1

5

%20

درصد میانگین نمره حیطه

5/1

5

5/28

 

 

نمودار1 - نمودار میله ای امتیازات حیطه های سیستم مجوزکار سکوی نفتی مورد مطالعه

 و سیستم مجوزکار استفاده در یک سکوی های نفتی شرکت SHELL


 

بحث و تفسیر نتایج


نتایج حاصل از سطوح ممیزی سیستم مجوزکار در سکوی نفتی مورد مطالعه و آنالیز آن ها به نتایج کیفی و کمی و مقایسه تطبیقی با دستورالعمل ها و الزامات معتبر بین المللی سیستم مجوزکار در یک سکوی نفتی بیانگر نقاط ضعف زیادی در سیستم مجوزکار فعلی مورد مطالعه به شرح ذیل می باشد:

سیستم : با توجه به نمره کسب شده سیستم (نمره 2از 5) نمره2،  بیانگر نواقصی از جمله عدم مشخص شدن فعالیت های که نیاز به مجوزکار دارند (طبقه بندی کارها)،  عدم مشخص شدن افراد صادر کننده مجوز،  عدم نصب مجوزکاری صادر شده در محل کار،  عدم به روز بودن قوانین و مقررات و روش های اجرایی جهت جدا سازی تجهیزات و وسایل خطرناک می باشد. همچنین برای اکثر فعالیت هایی که نیاز به مجوزکار مناسب دارند (عملیات غواصی،  داربست،  قطع سیستم های ایمنی و اضطراری،  منطقه مشترک، گواهی ایزوله،  ورود به فضای بسته یا محصور و دستورالعمل های وظایف ویژه) مجوز لازم طراحی و پیش بینی نشده است. با توجه به نمره کسب شده عملکرد سیستم مکان مورد مطالعه کاربردی و اثر بخش  نیست .

مستندات :  با توجه به نمره کسب شده از مکانیزم نمره دهی در ارتباط با مستندات مجوزکار مورد مطالعه( نمره 1از5) نمره1، بیانگر عدم وجود مستندات  شامل مدارک پشتیبان (انواع گواهینامه ها)، عدم استفاده از نقشه های فنی، عدم روش های مستند سازی برای جدا سازی دستگاه ها و تجهیزات با خطرات بالقوه در تاسیسات بود.

آموزش و صلاحیت: با توجه به نمره کسب شده از مکانیزم نمره دهی در ارتباط با آموزش و صلاحیت (نمره 2 از 5) نمره 2، نشان دهنده عدم روش اجرایی آموزش  جهت فراهم نمودن آموزش های لازم برای سطوح مختلف شامل مجوز دهندگان، سرپرستان و مجریان کار است، همچنین عدم روش ارزیابی جهت صلاحیت امضاکنندگان مجوزکار به طور کامل مشهود بود. با توجه به نمره کسب شده آموزش و صلاحیت در این سیستم کاربردی و اثر بخش نمی باشد. 

 فرم های مجوزکار: در ارتباط با  فرم مجوزکار با توجه به نمره کسب شده  (نمر ه2 از 5) نمره 2، نشان دهنده این است که علیرغم وجود دو نوع  فرم مجوزکار موجود از نوع مجوزکارگرم و سرد، با توجه به ماهیت کار در سکوهای فراساحل و ریسک بالای آن نیاز به فرم های مجوز و مدارک پشتیبان شامل انواع گواهینامه  دارد که متناسب با اهداف و اقدامات کاهش ریسک طراحی شود. در مجوزهای موجود الزامات مشخص جهت چگونگی کنترل و متوقف کردن کار در صورت بروز وضعیت اضطراری و خطر مشخص نیست همچنین چک لیست های ایمنی که محتوای آن شامل مخاطرات شناسایی شده مربوط به انجام کار، کنترل و اقدامات جبرانی برای کاهش خطرات، وسایل حفاظت شخصی و کنترل اضافی خاص است پیش بینی نشده است. در فرم های مجوزکار مورد مطالعه طبقه بندی نواحی خطر و تناوب حضور سرپرست انجام کار در محل پیش بینی نشده است، همچنین عدم پیش بینی جهت تحویل مسئولیت بین شیفت و عدم روند سیستماتیک لغو مجوز کاملا" مشهود بود. با توجه به نمره کسب شده مندرجات فرم های مجوزکار موجود در جهت اقدامات کاهش ریسک کاربردی و اثربخش نیست.

هماهنگی و پایش: با توجه به نمره کسب شده (نمره 1 از 5)، نمره 1 نشان دهنده عدم روشی جهت حصول اطمینان توافق قبل از شروع کار افراد تاثیرپذیر از کار و جلوگیری از تداخل فعالیت های همزمان است که این هماهنگی بایستی توسط شخص هماهنگ کننده ایمنی انجام گیرد. در سکوی مورد مطالعه نقش نفر ایمنی به عنوان مشاور و هماهنگ کننده نبود و بیشتر به عنوان یک نفرآتش نشان عمل می کرد . در ارتباط با پایش، نمره 1 نشان دهنده عدم وجود یک سیستم جهت پیگیری و پایش مجوز های صادر شده می باشد، همچنین عدم وجود سیستم ممیزی سیستم مجوزکار در  محل مورد مطالعه کا ملاً مشهود بود.

ایزولاسیون: با توجه به نمره اکتسابی (نمره 1 از 5)، نمره 1، نشان دهنده فقدان دستورالعمل اجرایی و مدارک پشتیبان شامل گواهینامه ایزولاسیون (برقی، مکانیکی، ابزاردقیق)، عدم وجود گواهی قطع سیستم های ایمنی و اضطراری، گواهی حذف ایزوله برای تست، برگه جزئیات ایزوله سازی مکانیکی همچنین فقدان سیستم Lock Out & Tag out در مجوزکاری مورد مطالعه می باشد .

نتایج این پژو هش نشان داد که 35% حوادث رخ داده شده در مکان مورد مطالعه در ارتباط با نقص سیستم  مجوزکار می باشد،

همان طورکه عنوان شد بررسی حوادث ناشی از فعالیت های تعمیراتی توسط HSE انگلستان نشان داد که %76 حوادث رخ داده شده در زمان تعمیرات بوده است که %30 از این حوادث به علت نقص در سیستم مجوز کار بود. همچنین پژوهش آقایS.SCOTT  نشان داد که 20% از حوادث رخ داده شده در زمان انجام عملیات تعمیر و نگه داری در صنایع شیمیایی حوادث مرتبط به سیستم صدور مجوزکار می باشد،  درصد حوادث رخ داده شده در مکان مورد مطالعه بیانگر این است که مجوزهای کاری فعلی جوابگوی کنترل ریسک ناشی از فعالیت های تعمیر و نگه داری موجود نیست به طوری که با وجود این سیستم کنترلی فعلی، حوادث رخ داده اند.

پژوهش اخیر همانند تحقیقات  Trevor(10) ،Lord Cullen   (4)،Lees FP  (6)و پژوهش انجام گرفته در کشورمان به نتایج مشابه ای از عوامل نقص در مجوزکار شامل عدم ارزیابی ریسک، عدم آموزش و صلاحیت، مجوز کاری، عملکرد ضعیف سیستم و  فقدان هماهنگی و پایش  در مجوز مورد بررسی تاکید دارد.

 

نتیجه گیری

  میانگین نمره اکتسابی (1.5 از 5) نشان داد که فاصله قابل ملاحظه ای بین سیستم مجوزکار موجود با مقررات و الزامات معتبر بین المللی سیستم مجوزکار وجود دارد به طوری که سیستم مجوزکار مورد مطالعه در بخش هایی شامل سیستم، آموزش و صلاحیت، مجوزکار،  هماهنگی و پایش، ایزولاسیون نسبت به سیستم مجوزکار SHELL در جایگاه خیلی ضعیف قرار دارد، دلایل عمده کسب امتیاز پایین در این سکوی نفتی به صورت ذیل تحلیل و ارزیابی شد. 

علیرغم وجود دو نوع فرم مجوزکارگرم و سرد با توجه به ماهیت فعالیت های کاری در سکوهای فراساحل و عدم فرم های مجوزکار برای فعالیت هایی مختلف (عملیات غواصی، داربست، قطع سیستم های ایمنی و اضطراری، مدارک ایمنی برقی، منطقه مشترک، گواهی ایزوله،  ورود به فضای بسته یا محصور و دستورالعمل های وظایف ویژه) سیستم مجوزکار فعلی تمام موقعیت هاو مکان های مورد نیاز را پوشش نمی دهد. با توجه به خطرات بالقوه ای که ناشی از فعالیت های عملیاتی در این سکوی نفتی وجود دارد و عدم وجود مستندات و مدارک پشتیبان جهت فعالیت های ذکر شده  همچنین  عدم استفاده از نقشه های فنی در سیستم صدور مجوزکار و عدم روش های مستندسازی برای جداسازی دستگاه ها و تجهیزات با خطرات بالقوه، ضروری است که مستندات سیستم مجوزکاری مورد مطالعه به روز و بازنگری شوند.  درصد حوادث رخ داده ناشی از کارهایی که تحت مجوز کار بودند و عدم وجود چک لیست های ایمنی نشان داد که سیستم مجوزکار فعلی در کنترل و ایمنی کار اثر بخش نیست. مشخص نبودن نیازهای آموزشی در سیستم مجوزکار به علت عدم روش اجرایی آموزش مناسب نشان داد که آموزش جهت دستیابی امضا کنندگان به سطوح لازم در مجوزکار موثر نمی باشد. به علت فقدان روش ارزیابی جهت تعیین صلاحیت مجوز دهندگان، سرپرستان و مجریان کار، صلاحیت امضاکنندگان سیستم مجوزکار بدرستی در نظر گرفته نشده است.

در مجوزکار موجود به علت عدم وجود روشی جهت حصول اطمینان قبل از شروع کار برای افراد تاثیر پذیر  از کار، همچنین عدم وجود روشی  به منظور جلوگیری از تداخل فعالیت های همزمان، عدم وجود یک سیستم جهت پایش مجوزکار در دفعات و بازه ای زمانی  مختلف و عدم وجود سیستم ممیزی مجوزکار، بیانگر آن است که عملیات در دفتر صدور مجوزکار به طور موثر هماهنگی و پایش لازم را برای کارهــایی که در تاسیسات در حال انجـــام است را پوشش نمی دهد.

            در سیستم مجوزکار مورد مطالعه عدم روش های مستندسازی جهت جدا سازی دستگاه ها و تجهیزات با خطرات بالقوه در تاسیسات، همچنین مشخص نبودن دستورالعمل اجرایی و مدارک پشتیبان شامل گواهینامه های (برقی، مکانیکی و ابزاردقیق)، بیانگر آن است که سیستم های ایزولاسیون مجـــوزکار در مکان مورد مطالعــه اثـر بخش  نمی باشد.

با توجه به نقص های مذکور به منظور پیشگیری از عوامــل بالقوه آسیب رسان  وپیامد های ناشی ازآن پیشنهاد می شود سیستم مجوزکار در  مکان مورد مطالعه متناسب با قوانین و مقررات معتبر بین المللی نفت و گاز در زمینه سیستم مجوزکار در فراساحل بازنگری و طراحی شود.

تشکر و قدر دانی:بدین وسیله از حمایت علمی و مالی شرکت ملی نفت ایران و شرکت نفت فلات قاره ایران که امکان این تحقیق را فراهم آوردند، تشکر و قدردانی می شود.

منابع

  1. Permit to Work Manual, 2003 Shell Exploration BV, Soroosh/Nowrooz Integrated Field Development Project, Document No: NS/OOP/PR/PR/GOXX/01512/G4
  2. American Institute of Chemical Engineers (AICHE). Permit to Work   system, Second Edition, 293-300,2000
  3. Butler JD and Booth Michael. A new Approach to Permit to Work System Offshore. 1992. Safety Science, 309-326
  4. Lord Cullen. Hon, Nouember 1990, The public  into the piper Alpha Disaster
  5. B.S. Lee and W.S. McMillan, a knowledge based system for offshore Permit to Work management, Proceedings of the Second (1992) International Offshore and  polar Engineering Conference San Francisco, USA, 14-19 June 1992
  6. Lees FP. Loss Preventions in The Process Industries, 1996, Reed Eeed Educational and Professional Publishing LTD, 21/5-21/21 Vol.2, Category 2
  7. قهرمانی ابوالفضل،1386، تجزیه و تحلیل میزان انطباق سیستم صدور مجوزکاری با معیار های استاندارد در یک شر کت بهره برداری نفت و گاز، فصلنامه سلامت کار ایران، دوره4، شماره 1و2
    1. Guideline on Permit to Work (P.T.W) systems, Report no.6.29/189 January 1993.
    2. Vicky Scotney, Amey Vecttra Limited, 2000 “Development of a Health and Safety Performance Measurement Tool”, Health and Safety Executives
    3. kletz Trevor  " Learning from accidents" third edition, Gulf professional publishing 2001 chapter 17 page 196-207

 

 

 

 

 


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Evaluation and comparative compare PTW system performance in an offshore oil platform

    

*Hossein Mirderikvand1, Parvin Nassiri2, Nabiollah Mansouri3

1-MSc HSE Management, Department of Environmental and Energy, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. Safety Expert National Iranian Oil Company

2- PHD, School of Public Health, University of Medical Sciences, Tehran, Iran

3-PHD, Department of Environmental and Energy, Islamic Azad University, Tehran Scienceand Research, Iran

 

  e-mail:hoseinmir@gmail.com                        tel:09123801579

 

Abstract:

Introduction: Permit to Work (PTW) is a documented system in order to provide Written Instructions and Formally agreement to the personnel carrying out the hazardous job, or a defined job in a hazardous environment, or both. PTW is necessary to safeguard personnel doing the work, safeguard others on the Installation, safeguard the Installation and the environment and comply with Company Standards; therefore, performance evaluation of PTW System to identify weaknesses and improve its function is important. The main objective of the present study is evaluation and comparative compare PTW System performance in an offshore oil platform.

Method and Materials: In this study, PTW system Audit performed in the studied oil platform by SHELL’S Company check lists (Level 4/3/2 Audits). Quality results obtained from checklists divided into six categories, then In order to evaluate the studied PTW System the results of six categories above were scoring based on HSE-UK Scoring Mechanism.

Results: The results from audit showednoncompliance in PTW System at the following elements: risk assessment, training for permit Signatories, supporting documents, Hazardous Area Classification, monitoring and auditing systems and updated laws and regulations.

Conclusion: Acquired score average 1.5 of 5, indicated that there is a significant gap between the exiting work permit with a work permit of SHELL Oil Company. Review of the PTW System by audit checklists indicated remarkably defects in all categories including: training, qualifications, PTW forms, coordination, monitoring and isolation system; Finally PTW system in studied oil platform was in very lower level than the permit system of SHELL Oil Company.

Our findings from study indicate existing PTW System not effective in risk control at offshore installations and a new PTW system must be plane that contained the correction actions in the above categories.

 

Key words: Permit to Work System, risk assessment, audit and performance evaluation

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



1- کارشناسی ارشد مدیریت HSE، دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران و کارشناس ایمنی شرکت ملی نفت ایران 

2- گروه  بهدا شت حرفه ای، دانشکده بهداشت،  دانشگاه علوم پزشکی تهران

3- گروه  محیط زیست، دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران

n>Braure R. Safety and Health for Engineers. London: Van Nostrand Reinhold; 1990. Pp18-26.

 

  1. Older SJ, Spicer BR. Traffic conflict: A development in accident research. Human factors, 1986; Vol 18: pp 335-50.
  2. Shinar D. Psychology on the road: The human factor in traffic safety. , New York: Wiley; 1988. pp 27-32.
  3. International Labour Office. Introduction to work –study. Geneva: ILO. 1981. Pp 71-89.
  4. Petersen D. Analyzing Safety System effectiveness. London: Chapman & Hall; 1996. pp 43-52.
  5. Richardson WT, Pape ES. Hand book of Industrial Engineering: Work sampling. New York: Wiley; 1984. Pp 101-14.
  6. Tarrents WE. The measurement of safety performance. New York: Garland STPM Press; 1980. Pp 1623.
  7. Dhillon BS. Quality control, reliability and engineering design. New York: Marcel Dekker; 1985. Pp 77-91.
  8. Tyler W. Measuring unsafe behavior. Professional Safety 1996: 19:20-4.
  9. Sanders A, Mark S, Mc Cormick EJ. Human factors in engineering and design. New York: McGraw- Hill; 1996. Pp 115-31.
  10. Summala H. Zero-risk theory of driver behavior. Ergonomics 1998;Vol 31: pp 491-506.
  11. Summala H. Hietamaki J. Driver's immediate response to traffic signs. Ergonomics 1984:Vol  27; pp 205-16.
  12. Ramsey J. Ergonomic factors in tash analysis for consumer product safety. Journal of Occupational Accidents 1985; Vol 7; pp 113-23.
  13. Earns L. Traffic safety and driver. New York; Van Nostrand Reinhold; 1991. Pp 161-84.
  14. Casey S, Lund A. Three field studies of driver speed adaption. Human factors 1987;Vol 29: pp 541-50.
  15. Hulbert S. Effect of driver fatigue. New York; Wiley: 1992. pp 67-89.
  16. Niles T. Human factor risk assessment. Professional safety 1998: Vol 36; pp 43-2.
  17. Brown I. Accident reporting and analysis. London; Taylor Francis; 1990. Vol 775-8-78.
  18. Bahr NJ. System Safety Engineering and Risk Analysis. Washinton: Taylor & Francis 1997.Vol 91-5.
  19. Epidemiological survey on driving accident’s resulting to death in hamedan province since Sep 1998 to Sep 1999, forensic medicine magazine, 6th year, No 20, 2000, p 5-12.
  20. Social affair’s organization of Islamic Republic of Iran, statistical and calculation insurance office, Statistical occupational accident’s of Iran, since 1985 to 1998, Tehran, social affair’s organization, 1999.
  21. Mohammad Fam, Iraj, Unsafe act’s survey among Godazan worker’s foundry of Hamedan, 2000, Scientific magazine of Hamedan university of medical science, 9th, No 1, Spring 2002, pp 6-51.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



1- کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست، آلودگی هوا و کارشناس بهداشت حرفه ای *(مسئول مکاتبات)

2- کارشناس مکانیک

  1.  Permit to Work Manual, 2003 Shell Exploration BV, Soroosh/Nowrooz Integrated Field Development Project, Document No: NS/OOP/PR/PR/GOXX/01512/G4
  2.  American Institute of Chemical Engineers (AICHE). Permit to Work   system, Second Edition, 293-300,2000
  3. Butler JD and Booth Michael. A new Approach to Permit to Work System Offshore. 1992. Safety Science, 309-326
  4. Lord Cullen. Hon,Nouember 1990, The public  into the piper Alpha Disaster
  5. B.S.Lee and W.S.McMillan, a knowledge based system for offshore Permit to Work management, Proceedings of the Second (1992) International Offshore and  polar Engineering Conference San Francisco, USA, 14-19 June 1992
  6.  Lees FP. Loss Preventions in The Process Industries, 1996, Reed Eeed Educational and Professional Publishing LTD, 21/5-21/21 Vol.2, Category 2
  7. قهرمانی ابوالفضل،1386، تجزیه و تحلیل میزان انطباق سیستم صدور مجوزکاری با معیار های استاندارد در یک شر کت بهره برداری نفت و گاز، فصلنامه سلامت کار ایران، دوره4،شماره 1و2
    1. Guideline on Permit to Work (P.T.W) systems, Report no.6.29/189 January 1993.
      1. Vicky Scotney, Amey Vecttra Limited, 2000 “Development of a Health and Safety Performance Measurement Tool”, Health and Safety Executives
      2. kletz Trevor  " Learning from accidents" third edition, Gulf professional publishing 2001 chapter 17 page 196-207